Bài toán 1 (Đề thi chính thức Olympic duyên hải Bắc bộ toán 10 năm 2012)
Cho tam giác . Bên ngoài tam giác ta dựng các hình vuông . Gọi là trọng tâm tam giác và gọi lần lượt là giao điểm của với , của với , của với . Vẽ các hình bình hành . Chứng minh rằng các đường thẳng qua tương ứng vuông góc với đồng quy.
Lời giải :
Gọi là trung điểm của
Ta có
Như vậy ta có hay
Hoàn toàn tương tự, ta được
Xét tam giác có các đường thẳng đồng quy tại và tương ứng vuông góc với các cạnh
Từ đó áp dụng định lí ta có :
Từ đó theo định lí cho tam giác ta có các đường thẳng qua tương ứng vuông góc với đồng quy.
Bài toán 2 : Cho tam giác và một điểm nằm trong tam giác. Các tia lần lượt cắt các cạnh của tam giác tại các điểm . Gọi lần lượt là giao điểm của các cặp đường thẳng và , và , và .
a) Chứng minh rằng các trung điểm lần lượt của cùng nằm trên một đường thẳng.
b) Gọi lần lượt là trung điểm của các đoạn thẳng . Chứng minh hệ thức
Lời giải :
a) Xét hai tam giác và với
Mặt khác lại có đồng quy nên theo định lí ta có thẳng hàng.
Từ đó theo định lí cho tứ giác với ta có trung điểm của các đoạn thẳng thẳng hàng.
Tức là thẳng hàng.
b) Theo định lí ta có các bộ điểm sau thẳng hàng
Từ đó áp dụng định lí cho tam giác với đường thẳng ta có :
Từ đó suy ra
Bài toán 3 : Cho ngũ giác nội tiếp đường tròn. Gọi lần lượt là hình chiếu của điểm lên các đường thẳng . Chứng minh rằng các đường thẳng đồng quy.
Lời giải :
Gọi là hình chiếu của trên .
Xét tam giác có điểm thuộc với các hình chiếu lần lượt lên . Theo định lí ta có thẳng hàng. Tương tự thẳng hàng.
Vậy : Các đường thẳng đồng quy.
Bài toán 4 : Cho bốn điểm theo thứ tự đó nằm trên một đường thẳng. Gọi là các giao điểm của hai đường tròn : đường tròn đường kính và đường tròn đường kính . Lấy là một điểm thuộc đường thẳng , cắt tại và cắt tại . Chứng minh rằng đồng quy.
Lời giải :
Gọi là giao điểm của và .
Dễ thấy ( là góc nội tiếp chắn nửa đường tròn)
Mặt khác thuộc là trục đẳng phương của hai đường tròn nên :
Do đó tứ giác nội tiếp, suy ra
Nhưng
Từ ta suy ra . Do đó tứ giác nội tiếp.
Suy ra : thuộc trục đẳng phương của hai đường tròn.
Vậy : Các đường thẳng đồng quy
Bài toán 5 : Cho tam giác , là tâm đường tròn nội tiếp. Các đường tròn bàng tiếp góc theo thứ tự tiếp xúc với tại . Các đường thẳng lần lượt qua và lần lượt song song với . Chứng minh rằng đồng quy.
Lời giải :
Gọi lần lượt là tâm đường tròn bàng tiếp góc của tam giác . Gọi tiếp điểm của lần lượt trên là .
Dễ dàng thấy rằng tam giác có các điểm lần lượt thuộc và .
Dễ dàng tính được và .
Do đó theo định lí :
Hoàn toàn tương tự, ta được
Từ đó suy ra :
Theo định lí ta có đồng quy.
* Ta có bài toán tương đương sau :Cho tam giác có ba đường cao đồng quy tại . Gọi lần lượt là chân đường vuông góc hạ từ xuống các cạnh . Gọi lần lượt là đường thẳng đi qua và song song với . Chứng minh rằng đồng quy
Bài toán 6 (CĐT VMO Thái Bình 2013-2014) : Cho tam giác có là tâm đường tròn nội tiếp. Các tiếp điểm của trên lần lượt là . Gọi lần lượt là các điểm đối xứng với qua . Chứng minh đồng quy.
Lời giải :
Theo định lí hàm sin trong tam giác :
Hoàn toàn tương tự thì :
Do đó :
Dễ thấy và theo định lí trong tam giác với đồng quy tại :
Suy ra
Theo định lí ta có đồng quy.
Bài toán 7 : Cho tam giác , dựng ra phía ngoài tam giác đó ba tam giác cân có các đáy và góc ở đáy . Chứng minh rằng ba đường thẳng đồng quy.
Lời giải :
Theo định lí hàm sin trong tam giác và :
, chú ý rằng ta có nên :
Hoàn toàn tương tự, ta được : và
Do đó :
Theo định lí ta có đồng quy.
Bài toán 8 (China 2005) : Cho tam giác , một đường tròn cắt các cạnh của tam giác lần lượt tại .Gọi lần lượt là các giao điểm của với , với , với . Chứng minh rằng đồng quy.
Lời giải :
Gọi
Xét lục giác nội tiếp có .
Theo định lí thì thẳng hàng. Tương tự thì là các bộ điểm thẳng hàng.
Do đó ta đi chứng minh đồng quy.
Gọi
Xét lục giác nội tiếp có
Theo định lí ta có thẳng hàng hay đồng quy tại .
Tương tự thì đồng quy tại và đồng quy tại .
Lại áp dụng định lí cho lục giác có thì thẳng hàng.
Xét hai tam giác và có :
Theo định lí ta có đồng quy.
Bài toán 9 : Cho tứ giác nội tiếp được đường tròn. Gọi lần lượt là các giao điểm của và , và . Gọi là giao điểm của phân giác hai góc . lần lượt là trung điểm của . Chứng minh rằng thẳng hàng.
Lời giải :
Gọi lần lượt là giao điểm của với .
Ta sẽ chứng minh .
Thật vậy, ta có
Mà trong tam giác thì cũng là phân giác, do đó nó cũng là trung tuyến, hay .
Theo tính chất phân giác :
Mà theo hệ thức lượng trong đường tròn thì
Suy ra
Xét hai bộ ba điểm thẳng hàng các điểm lần lượt thuộc và thỏa mãn (chứng minh trên)
Các điểm lần lượt thuộc và thỏa
Như vậy theo bổ đề ta có thẳng hàng. Đây là điều phải chứng minh.
Từ đó có điều phải chứng minh.
Bài toán 10 : Cho tam giác có là đường tròn nội tiếp, lần lượt tiếp xúc với các cạnh tại . Gọi là một điểm trong tam giác . Các tia lần lượt cắt tại . Các tia lần lượt cắt tại .
a) Chứng minh rằng đồng quy tại
b) Chứng minh rằng đồng quy tại
c) Chứng minh rằng thẳng hàng.
Lời giải :
a) Bằng định lí ta dễ dàng chứng minh được đồng quy, do đó theo bài toán này, ta có ngay đồng quy.
b) Dễ thấy rằng (cùng chắn cung nhỏ )
Theo định lí hàm sin trong tam giác :
Tương tự, ta được
Từ đó suy ra :
Hoàn toàn tương tự, ta thiết lập được các tỉ số :
Theo định lí trong tam giác với đồng quy tại :
Dễ thấy rằng
Tương tự thì
Nhân vế các đẳng thức trên với chú ý rằng
(định lí trong tam giác )
và
Ta thu được :
Nhân các đẳng thức ở vế theo vế và áp dụng thì ta được :
Từ đó theo định lí trong tam giác ta có đồng quy.
c) Trước hết ta chứng minh đồng quy. Gọi là giao điểm của và .
Xét lục giác nội tiếp với . Theo định lí ta có thẳng hàng hay đồng quy.
Xét hai tam giác và có :
Mà đồng quy
Do đó theo định lí ta có thẳng hàng (điều phải chứng minh)
No comments:
Post a Comment